Βασίλισσα Θεσσαλονίκη: Μια Φωνή από το Παρελθόν που Αντηχεί στο Παρόν
Φανταστείτε ένα ταξίδι στο παρελθόν ως μια εμπειρία που δεν βλέπεις αλλά τη ζεις. Ένα έργο όπου ο χρόνος λυγίζει, οι τοίχοι μιλούν και η Ιστορία ζωντανεύει μπροστά στα μάτια σας. Η παράσταση “Βασίλισσα Θεσσαλονίκη” δεν ήταν απλώς ένα θεατρικό δρώμενο, αλλά μια βιωματική εμπειρία που ένωσε το κοινό με την ιστορία. Σε ανάθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, η τοποειδική performance παρουσιάστηκε στους χώρους του μουσείου τον Οκτώβριο, στο πλαίσιο του 59ου Φεστιβάλ Δημητρίων, σε κείμενα του Παναγιώτη Γκιόκα και σκηνοθεσία και χορογραφία της Αποστολίας Παπαδαμάκη.
Στην καρδιά αυτής της πρωτότυπης παράστασης βρέθηκε η Βασίλισσα Θεσσαλονίκη, μια “σκιά” του παρελθόντος που επιστρέφει στο παρόν. Μέσα από μια καθηλωτική διαδραστική εμπειρία, το κοινό ακολούθησε τα βήματα της βασίλισσας Θεσσαλονίκης, ανακαλύπτοντας κρυμμένες ιστορίες που κρύβονται πίσω από τα εκθέματα του μουσείου.
Η παράσταση επικεντρώθηκε σε μια ιστορική γυναικεία φιγούρα με μυθολογικές προεκτάσεις, καθώς στη λαογραφική συνείδηση ταυτίζεται με την μυθική γοργόνα που ψάχνει εναγωνίως να μάθει αν ζει ο Αλέξανδρος, ο αδερφός της (ή, κατά τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, ο γιος της), φέρνοντας στο φως τις αθέατες πλευρές της ιστορίας της. Η Βασίλισσα Θεσσαλονίκη είναι μια ιστορική μορφή με ισχυρό συμβολισμό. Κόρη του Φιλίππου Β’ της Μακεδονίας, αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, σύζυγος του Κάσσανδρου και μητέρα που δολοφονήθηκε από τον ίδιο της τον γιο, η Θεσσαλονίκη ενσαρκώνει τη μοίρα των γυναικών στην Ιστορία. Από την αρχαία Μακεδονία έως τη σύγχρονη κοινωνία, οι αγώνες της αντανακλούν τις προκλήσεις της εξουσίας, της βίας και του αποκλεισμού. Η Θεσσαλονίκη αποτελεί μια γέφυρα που συνδέει την αρχαία Μακεδονία με τις κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και εν γένει οι θηλυκότητες σήμερα.
Η παράσταση δεν περιορίστηκε στην αναπαράσταση της ιστορίας της, αλλά πυροδότησε τη συζήτηση για τη θέση των γυναικών διαχρονικά και την αποσιώπηση των φωνών τους, αλλά και τη μνήμη και τη διαμόρφωση της ταυτότητας, εξετάζοντας πώς η ιστορία επιβιώνει μέσα στον χρόνο. Ο Χορός των γυναικών που συμμετείχαν στην παράσταση συμβόλιζε τη συνέχεια αυτής της μνήμης, καθώς η κάθε μία ενσάρκωσε μια διαφορετική συνθήκη και κοινωνική πραγματικότητα.
Μακριά από τις συμβάσεις του κλασικού θεάτρου, στην παράσταση δεν υπήρχε σκηνή, δεν υπήρχαν καρέκλες. Το ίδιο το Μουσείο έγινε η σκηνή και τα εκθέματα μεταμορφώθηκαν από αντικείμενα σε ζωντανά κομμάτια της αφήγησης.
Οι θεατές μετακινήθηκαν μέσα στην Ιστορία βιώνοντας το ταξίδι της Βασίλισσας Θεσσαλονίκης: αισθάνθηκαν την παρουσία της, άκουσαν τις σκέψεις της, ένιωσαν τη βαρύτητα της μοίρας της.
Η σκηνοθεσία ακολούθησε μια προσέγγιση βασισμένη στο σωματικό θέατρο, το χοροθέατρο και το τελετουργικό δράμα. Το σώμα των ερμηνευτών έγινε φωνή, ψυχή, Ιστορία. Η μεθοδολογία του τοποειδικού θεάτρου επέτρεψε στην παράσταση να αναπτυχθεί μέσα στον χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, μετατρέποντάς τον από στατικό χώρο σε ενεργό στοιχείο της δραματουργίας. Το κοινό έγινε συνοδοιπόρος της Βασίλισσας Θεσσαλονίκης σε ένα ταξίδι μνήμης και επανερμηνείας της ιστορικής αφήγησης μέσα από μια συγκινητική και βιωματική εμπειρία.
Το έργο “As A Shadow As A Dream” δεν ήταν απλώς μια παράσταση. Ήταν μια αναβίωση μνήμης, ένας ύμνος στις γυναικείες φωνές που σίγησαν μέσα στους αιώνες. Ήταν ένας καθρέφτης που μας έφερε αντιμέτωπους με τις αδικίες της ιστορίας και το χρέος μας να μην ξεχνάμε.
Ανάμεσα στα αγάλματα και αντικείμενα του παρελθόντος, γεννήθηκε μια ζωντανή εμπειρία που δεν τελείωσε όταν έπεσαν οι τίτλοι τέλους. Αντιθέτως, εξακολουθεί να αντηχεί μέσα στις συνειδήσεις όσων την έζησαν. Η φωνή της Θεσσαλονίκης δεν ανήκει μόνο στο παρελθόν αλλά ανήκει στο παρόν και απαιτεί να ακουστεί στο μέλλον. Διότι, όσο οι ιστορίες των γυναικών παραμένουν στην αφάνεια, όσο η Ιστορία γράφεται χωρίς αυτές, η ανάγκη να μιλήσουν γίνεται επιτακτική.
Και τώρα, είναι η σειρά μας να ακούσουμε.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία/Χορογραφία: Αποστολία Παπαδαμάκη
Δραματουργία: Πάνος Γκιόκας, Αποστολία Παπαδαμάκη
Πρωτότυπα κείμενα: Πάνος Γκιόκας
Μουσική: Τρύφων Κουτσουρέλης
Πρωταγωνιστεί: Αλίκη Δουρμάζερ
Συμμετέχουν εθελοντικά: Χορός 20 γυναικών
Επιστημονικοί συνεργάτες: Δρ Αναστασία Γκαδόλου (Γενική Διευθύντρια Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης), Δρ Καλλιόπη Χατζηνικολάου (αρχαιολόγος), Δρ Κωνσταντούλα Χαβέλα (αρχαιολόγος)
Φωτογραφίες: Άρης Ράμμος
Οργάνωση, διεύθυνση, εκτέλεση παραγωγής & επικοινωνία/προβολή: CHORUS
