Σε μια εποχή όπου οι περιβαλλοντικές συνέπειες του σύγχρονου πολιτισμού είναι ολοένα και πιο δύσκολο να αγνοηθούν, οι καλλιτέχνες υπήρξαν ανέκαθεν οι πιο ευαίσθητοι δείκτες της κοινωνίας -μετρώντας την ποιότητα ζωής και λειτουργώντας ως καταλύτες αλλαγής. Με αυτήν τη σκέψη γεννήθηκε το SEEDS- ένα πρωτοποριακό έργο που συγχωνεύει την τέχνη με τη βιωσιμότητα, δημιουργώντας έναν χώρο όπου οι καλλιτέχνες μπορούν να εξερευνήσουν νέους, οικολογικά συνειδητούς τρόπους δημιουργίας και έμπνευσης.
Στην καρδιά του SEEDS βρέθηκαν τα προγράμματα καλλιτεχνικής φιλοξενίας, κατά τα οποία 12 εικαστικοί καλλιτέχνες από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία ξεκίνησαν ένα ταξίδι έρευνας, πειραματισμού και καλλιτεχνικής ανανέωσης. Μέσα από εκπαιδευτικά εργαστήρια, πρακτική εξάσκηση και συνεργατικές ανταλλαγές, διερεύνησαν βιώσιμες καλλιτεχνικές πρακτικές και παραδοσιακές τεχνικές με οικολογική ευαισθητοποίηση.
Το έργο αυτό ήταν κάτι παραπάνω από μια καλλιτεχνική προσπάθεια -ήταν ένα κίνημα που επανεξέτασε τον τρόπο με τον οποίο δημιουργείται η τέχνη και πώς αλληλεπιδρά με τον κόσμο. Διερευνώντας εναλλακτικά υλικά, επαναξιολογώντας καλλιτεχνικές τεχνικές και υιοθετώντας μια βαθύτερη σύνδεση με τη φύση, το SEEDS ενθάρρυνε τους καλλιτέχνες να πρωτοστατήσουν στη μετάβαση προς πιο υπεύθυνες δημιουργικές πρακτικές.
Το 2023, οι καλλιτέχνες του SEEDS αφιέρωσαν δύο μήνες σε εντατική έρευνα και καλλιτεχνική εξερεύνηση στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής φιλοξενίας. Στόχος τους ήταν να αναπτύξουν μια κριτική και καινοτόμο προσέγγιση στις βιώσιμες καλλιτεχνικές πρακτικές, ανοίγοντας τον δρόμο για μια πιο περιβαλλοντικά υπεύθυνη δημιουργική βιομηχανία.
Το 2024, το έργο διεύρυνε την εμβέλειά του, καθώς οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες ταξίδεψαν στην Ελλάδα και την Ισπανία για να μοιραστούν τη νέα τους γνώση με τις τοπικές κοινότητες. Μέσα από εργαστήρια, συνέδρια και εκθέσεις, ενεπλάκησαν σε ουσιαστικές συζητήσεις σχετικά με τη βιωσιμότητα και την τέχνη, εμπνέοντας συλλογική δράση για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.
Η καλλιτεχνική φιλοξενία στην Ελευσίνα
Στην Ελευσίνα, η CHORUS υποδέχτηκε τους καλλιτέχνες προτάσσοντας την ανάγκη για δημιουργία βαθιών δεσμών με την τοπική κοινότητα και την εξερεύνηση της τομής μεταξύ βιωσιμότητας και συλλογικής έκφρασης.
Κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας, οι καλλιτέχνες βυθίστηκαν στους ρυθμούς και τις πραγματικότητες της Ελευσίνας, μαθαίνοντας από τους ανθρώπους, το τοπίο και τις μοναδικές προκλήσεις και ευκαιρίες της περιοχής. Αυτό που ξεκίνησε ως ατομική εξερεύνηση βιώσιμων υλικών και καλλιτεχνικών πρακτικών εξελίχθηκε σύντομα σε κάτι πολύ πιο βαθύ. Καθώς περνούσαν οι μήνες, οι ανθρώπινες σχέσεις ενισχύθηκαν, οι ιδέες συνδέθηκαν και το έργο μετουσιώθηκε σε έναν διάλογο μεταξύ των καλλιτεχνών και της τοπικής κοινότητας.
Τον Μάρτιο του 2024, οι καλλιτέχνες του έργου μαζί με κατοίκους της Ελευσίνας συνδημιούργησαν πρωτότυπα έργα που άντλησαν έμπνευση από τις γειτονιές της πόλης, κάποια in situ, που παρουσιάστηκαν σε μια πρωτότυπη περιπατητική έκθεση, σε επιμέλεια της Κατερίνας Μαυρίδη, ένα “Αστικό Μουσείο Ελευσίνας”.
Μέσα από τη συνεργασία, την αμφισβήτηση και τον προβληματισμό, η CHORUS υιοθέτησε μια ολιστική προσέγγιση στη βιωσιμότητα -μια προσέγγιση που αναγνωρίζει όχι μόνο τα υλικά και τις μεθόδους αλλά και τον ανεκτίμητο ρόλο των ανθρώπων και των σχέσεων στη διαμόρφωση ενός πιο συνειδητού μέλλοντος.
Στο τέλος της καλλιτεχνικής φιλοξενίας, αυτό που έμεινε δεν ήταν απλώς τέχνη. Ήταν ένα μωσαϊκό εμπειριών, ένα πλέγμα ιδεών υφασμένο από κοινή περιέργεια και δέσμευση, αναδεικνύοντας τη βιωσιμότητα όχι απλώς ως μια πρακτική, αλλά ως έναν τρόπο αλληλεπίδρασης με τον κόσμο, που εμπλουτίζεται μέσα από την ακρόαση, τη μάθηση και τη συνδημιουργία με εκείνους που αποκαλούν έναν τόπο σπίτι τους.
Η Ολοκλήρωση: Τελική Έκθεση & Μεταμορφωτικά Εργαλεία
Η καταληκτική παρουσίαση του έργου πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2024 στη Λισαβόνα, με μια έκθεση που παρουσίασε τα καλλιτεχνικά έργα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του SEEDS -καλλιτεχνικές δημιουργίες, μια έκδοση που καταγράφει τα αποτελέσματα και τις καλές πρακτικές που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο του έργου, ένα ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ουσία του SEEDS, μια εκπαιδευτική πλατφόρμα με βίντεο και πηγές, αλλά και μια εργαλειοθήκη (toolkit) με βιώσιμες καλλιτεχνικές πρακτικές, διαθέσιμο σε όλ@.. Αυτό το εργαλείο αποτελεί έναν ανεκτίμητο οδηγό για καλλιτέχνες, εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς οργανισμούς που επιθυμούν να υιοθετήσουν πιο οικολογικές καλλιτεχνικές μεθόδους, και βρίσκεται διαθέσιμο προς χρήση εδώ.
Ως απάντηση στις περιβαλλοντικές προκλήσεις, το SEEDS αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα της δύναμης της τέχνης να εμπνέει αλλαγή, να ενισχύει την ανθεκτικότητα και να επανεξετάζει τη σχέση μας με τον πλανήτη.
Το έργο υλοποιήθηκε από τους οργανισμούς Quinta das Relvas, Oficinas Do Convento, Rural Contemporánea και την CHORUS, με συγχρηματοδότηση από το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
